نقش دیلمیان در فروپاشی دولت ساسانی

تاریخ نگاری محلی به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدودةیک شهر، ایالت و ناحیه میپردازد، که ذیل تاریخ ملی کشور قرارمیگیرد . بنابراین، وجه اصلی و مشخصه تاریخ نگاری محلیپیوند آن با یک عرصه جغرافیایی محدود و مشخص است. براین اساس، پرداختن به نقش سرزمین دیلمَیان که یکی ازسرزمینهای تحت سلطه شاهنشاهی ساسانی محسوب میشد،در شورشها و سرانجام فروپاشی دولت ساسانی از اهمیت ویژه-ای برخوردار است. اگر چه مورخان عوامل مختلفی نظیر،جنگاوری و سختکوشی نیروهای اعراب که با ایمان به دیناسلام و با مبانی و اندیشههای جدید و ،در مقابل، فرسودگی وضعف دولت ساسانی، به خصوص در اواخر عمر این دولت وهمچنین عوامل خارجی را باعث سقوط دولت ساسانی میدانند،اما به نظر میرسد نقش سرزمین دیلم و ویژگیهای مردمان آنکه بارها به مقابله با فرمانروایان ساسانی پرداختند در فروپاشیاین دولت از سوی مورخان نادیده انگاشته شده است. هر چند کهاز اوضاع سرزمین دیلم در دوره ساسانیان اطلاعات محدودی دردست داریم و، از اینرو، تاکنون به این موضوع پرداخته نشدهاست، اما با تکیه بر برخی منابع می توان از بعضی از تحولاتسیاسی و نظامی در این سرزمین اطلاعات مفیدی بهدست آورد.بنابراین، این پژوهش با درک این مطلب تلاش دارد تا با استنادبه منابع تاریخی و با استفاده از شیوة پژوهشهای تاریخی بهنقش سرزمین دیلمَیان در فروپاشی دولت ساسانی بپردازد.